Op het eerste gezicht lijkt dat zo. En in de zin van dat je maar eén enneagramtype als basistype hebt, is dat ook zo. Maar als je daarmee bedoelt dat je daarmee gereduceerd wordt tot een stereotype en er geen ontwikkeling mogelijk is, dan is het tegendeel waar. Met je type als uitgangspunt wijst het enneagram juist de weg naar vrijheid, diepgang en volledige ontwikkeling van jouw persoonlijke en unieke individu.

Niet juist. Wellicht heb je de neiging bepaalde eigenschappen van jezelf of van een ander, waar je zelf last of plezier van hebt, meer te benadrukken, maar objectief heeft elk type z’n kwaliteiten en z’n valkuilen (is er geen verschil). 

Je enneagramtype wordt bepaald door datgene waar je in je persoonlijkheidsontwikkeling het meest door beïnvloed wordt. Hierdoor wordt je basisovertuiging gevormd en daarop stoelt je persoonlijkheids- of enneagramtype. Daar heb je er dus eén van. In de gedragsuitingen van een type kan zich van alles wijzigen door de jaren en ervaringen heen. De onderliggende drijfveren en motivaties blijven hetzelfde, ook als deze in je gedrag steeds minder tot uiting komen.

Het enneagram gaat over diepere drijfveren en de enige die deze echt kent ben jijzelf. Dus jij bepaalt welk enneagramtype je hebt. Een ander kan je daarbij hoogstens helpen door je vragen te stellen en je zo te helpen bewust te worden van je diepere drijfveren, motivaties en overtuigingen.

Mensen met hetzelfde gedrag kunnen een ander type hebben, en mensen met verschillend gedrag kunnen hetzelfde type hebben. Hoewel soms iemands gedrag aanwijzingen geeft voor zijn/haar drijfveren is de stelling dat gedrag iemands enneagramtype verraadt onjuist.  Elk enneagramtype kan heel uiteenlopende verschijningsvormen hebben, afhankelijk van of iemand goed of minder goed in zijn vel zit of afhankelijk van welke thema’s op dat moment spelen. Uiteindelijk is elk mens uniek en is het enneagram een systematische manier om de daaronder liggende drijfveren, motivaties en overtuigingen te beschrijven en niet om het individu tot in detail te beschrijven.

Je enneagramtype heb je nu eenmaal. Maar dat wetend kun je in plaats van vast te zitten in wie je denkt nu eenmaal te zijn, juist stappen maken in je ontwikkeling, om te worden wie je werkelijk bent, los van je type.

Dit is onjuist. Elk type herbergt een enorme verscheidenheid aan verschijningsvormen. Je kunt het enneagram vergelijken met een landkaart, die de weg wijst, maar niet de uniciteit van elke plek laat zien. Het enneagram omschrijft de diepere drijfveren, maar elk individu geeft zijn eigen unieke kleur en invulling hieraan. Waarbij er een eindeloze hoeveelheid variatie mogelijk is, waardoor iedereen volkomen uniek is, ondanks overeenkomsten in het type.

Je hebt je enneagramtype, ontwikkeld om met de buitenwereld om te gaan, maar je bent je type niet. Persoonlijke ontwikkeling betekent in onze ogen dat je je steeds meer bewust wordt van hoe je persoonlijkheidstype in elkaar zit en wat je onderliggende overtuigingen zijn, om vervolgens steeds meer los te komen van deze overtuigen en te worden wie je werkelijk bent, los van je type.

Je enneagramtype is naar onze mening in aanleg bij je geboorte aanwezig. De dingen die je vervolgens meemaakt in je jeugd of leven geven er een bepaalde kleur of accent aan. Ze benadrukken de overtuigingen van je type of nuanceren deze juist. Zo kunnen twee kinderen uit hetzelfde gezin, die ongeveer hetzelfde hebben meegemaakt, hier toch beiden een hele andere ervaring bij hebben en er ook heel anders mee omgaan. Wellicht bepaald door de aanleg van hun type. Het is dus niet een kwestie van of nurture of nature, maar van een samenspel tussen die twee.

Niet wetenschappelijk bewezen, wel gebaseerd op oude wijsheidstradities. En empirisch zo opmerkelijk en eenduidig, zelfs door de verschillende culturen heen, dat we niet om de waarde ervan heen kunnen. En er in ieder geval dankbaar gebruik van kunnen maken om werkelijke en diepgaande verandering in gang te zetten.